Etap Emigracyjny na Grabówku

Artykuł

2020-04-20

Czy wiecie, ze do walki z chorobami zakaźnymi przywiązywano w przedwojennej Gdyni bardzo dużą wagę? Rzesze podróżnych przewijające się przez miasto, mogły ułatwić rozprzestrzenianie się wirusów. Większość emigrantów przybywających z głębi Polski była więc kierowana do Etapu Emigracyjnego na Grabówku.

Tam emigrantów poddawano szeregowi zabiegów i kontroli. Ze względów sanitarnych całe założenie miało dzielić się na tzw. część brudną, w której miały odbywać się badania lekarskie i zabiegi higieniczne oraz część czystą, w której załatwiano niezbędne formalności i oczekiwano na zaokrętowanie. Pierwotne plany, według projektu Adama Kuncewicza i Adama Paprockiego z 1929 roku, zakładały wzniesienie okazałego, niemal samowystarczalnego kompleksu, uwzględniającego m.in. zabudowania gospodarcze (z oborą, chlewem i rzeźnią), bibliotekę, pokoje zabaw dla dzieci i wielofunkcyjne sale.

Przywiązanie do czystości miało także znaczenie w sensie estetycznym – wszystkie budynki reprezentowały minimalistyczną stylistykę modernizmu. Ich architektura wynikała z funkcji poszczególnych części i była pozbawiona przesadnego detalu i dekoracyjności. Etap Emigracyjny rozpoczął swoją działalność w 1932 roku i niestety ostatecznie zrealizowano tylko część imponującego założenia.

W zbiorach Muzeum Emigracji znajduje się album ukazujący wnętrza kompleksu. Oprócz sal dla emigrantów ukazują one infrastrukturę służącą do zachowania higieny – natryski, urządzenia do dezynfekcji.

Inne procedury obowiązywały dla osób przypływających do Gdyni. Jeśli u pasażera statku stwierdzono objawy choroby zakaźnej, po przypłynięciu do Dworca Morskiego był on transportowany specjalną łodzią „Samarytanką" do Zakładu Kwarantannowego na Babich Dołach. Podobnie postępowano np. z członkami załóg statków. Dzięki temu rozwiązaniu potencjalnie chorzy omijali centrum miasta.

Sypialnia

Umywalnia

Prysznice

Magiel

Skład czystej bielizny

Urządzenia do dezynfekcji

Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej na temat Etapu Emigracyjnego i pozostałych elementów infrastruktury emigracyjnej w Gdyni polecamy Wam wydaną przez muzeum publikację „Przestrzenie emigracji", dostępną w naszej księgarni.